Psychologia poznawcza, chociaż dla wielu brzmi tajemniczo, odnosi się do dziedziny nauki bliskiej nam wszystkim. Dlaczego? Bo dotyczy tego, jak przetwarzamy informacje, jak myślimy, uczymy się czy zapamiętujemy. Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego zapominasz nazwy nowo poznanej osoby tuż po tym, jak ci ją przedstawiła, czy dlaczego pewne problemy wydają się trudniejsze do rozwiązania niż inne – jesteś już na tropie tego, czym zajmuje się psychologia poznawcza.

Definicja psychologii poznawczej

Psychologia poznawcza to nauka badająca mechanizmy i procesy umysłowe, które umożliwiają ludziom przetwarzanie informacji. W jej zakresie znajdują się takie kwestie jak percepcja, uwaga, myślenie, język, pamięć oraz zdolność rozwiązywania problemów.

Zakres badań w psychologii poznawczej

Zajmuje się badaniem różnorodnych procesów i mechanizmów umysłowych. Skupia się na zrozumieniu, w jaki sposób ludzie postrzegają świat wokół siebie, jak przetwarzają informacje i jak te informacje wpływają na ich decyzje czy zachowanie.

Historia psychologii poznawczej

Chociaż korzenie psychologii poznawczej sięgają starożytności, za jej nowoczesne początki uważa się lata 50. i 60. XX wieku. Wtedy to, przeciwwagą dla dominującego behawioryzmu, zaczęto przywiązywać większą uwagę do procesów umysłowych i ich wpływu na zachowanie.

Procesy poznawcze badane przez psychologię poznawczą

Uwaga i percepcja

Uwaga to zdolność koncentracji na określonym bodźcu czy zadaniu, natomiast percepcja to proces, dzięki któremu rozpoznajemy i interpretujemy bodźce sensoryczne. Dzięki nim możemy na przykład dostrzec drogowskaz wśród wielu innych znaków czy skoncentrować się na rozmowie w hałaśliwym pomieszczeniu.

Pamięć

Jest to zdolność przechowywania i odtwarzania informacji. Pamięć dzieli się na krótkotrwałą (trzymająca informacje przez kilka sekund do kilku minut) oraz długotrwałą (przechowująca informacje przez wiele lat). Dlatego możemy pamiętać numer telefonu tylko przez chwilę, ale wspomnienia z dzieciństwa pozostają z nami na zawsze.

Rozwiązywanie problemów

To zdolność do twórczego myślenia, analizy sytuacji i znajdowania rozwiązań. Na przykład, gdy stajemy przed dylematem wyboru odpowiedniego prezentu dla przyjaciela, nasz umysł analizuje dostępne informacje, doświadczenia i preferencje, aby dokonać optymalnego wyboru.

Zastosowania psychologii poznawczej

Poprawa procesów poznawczych

Zrozumienie mechanizmów umysłowych pozwala na ich optymalizację. Trening pamięci, techniki koncentracji czy metody efektywnego uczenia się to tylko nieliczne przykłady, jak psychologia poznawcza może być użyteczna w codziennym życiu.

Współczesne badania w psychologii poznawczej mają ogromny wpływ na różne dziedziny życia, od edukacji, przez medycynę, aż po technologie. Poznając mechanizmy działania naszego umysłu, możemy nie tylko lepiej rozumieć siebie, ale też skuteczniej kształtować otaczający nas świat. Jeśli więc chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak działa twój umysł, psychologia poznawcza będzie doskonałym punktem wyjścia.